ಛಿದ್ರಮನಸ್ಕತೆ ಹಾಗೆಂದರೇನು

ಛಿದ್ರಮನಸ್ಕತೆಯು (Schizophrenia – ಸ್ಕಿಜೋಫ್ರೇನಿಯಾ) ಮಾನಸಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಜನರು ವಾಸ್ತವವನ್ನು ಅಸಹಜವಾಗಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ದೈನಂದಿನ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಕುಂಠಿತಗೊಳಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತವಾದ ಚಿಂತನೆ ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಲುವಿಕೆಯಿಂದ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಬಹುದು. ಇದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಯೋಚಿಸುವ, ಅನುಭವಿಸುವ ಮತ್ತು ವರ್ತಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಕಾಯಿಲೆಯಾಗಿದೆ.

ಛಿದ್ರಮನಸ್ಕತೆಗೆ ನಿಖರವಾದ ಕಾರಣ ತಿಳಿದುಬಂದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ತಳಿಶಾಸ್ತ್ರ, ಪರಿಸರ, ಬದಲಾದ ಮೆದುಳಿನ ರಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ರಚನೆಯ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಇದರಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತವೆ.
ಅದು ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನ ದೈನಂದಿನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿಸುತ್ತದೆ. ಏಕಾಗ್ರತೆ ಮತ್ತು ನೆನಪಿನ ಶಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ತೊಂದರೆ ಕೂಡ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಜೀವವಾಗಿದ್ದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಔಷಧಿಗಳು, ಮಾನಸಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಆರೈಕೆ ಸೇವೆಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

ತೀವ್ರವಾದ ಮಾನಸಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆ
ಛಿದ್ರಮನಸ್ಕತೆಯು ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಮತ್ತು ತೀವ್ರವಾದ ಮಾನಸಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯಾಗಿದ್ದು, ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ 20 ಮಿಲಿಯನ್ ಜನರನ್ನು ಬಾಧಿಸುತ್ತಿದೆ .ಛಿದ್ರಮನಸ್ಕತೆಯನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಔಷಧಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಬೆಂಬಲವು ಅತ್ಯವಶ್ಯ. ಛಿದ್ರಮನಸ್ಕತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಜನರಿಗೆ ಸಹಾಯ, ವಸತಿ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗದ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ನಿರ್ವಹಣಾ ತಂತ್ರಗಳಾಗಿವೆ.

ಛಿದ್ರಮನಸ್ಕತೆಯ ಆರಂಭಿಕ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಚಿಹ್ನೆಗಳು:
ಕೆಲವು ಜನರಲ್ಲಿ, ಛಿದ್ರಮನಸ್ಕತೆ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಯಾವದೇ ಪೂರ್ವ ಸೂಚನೆ ನೀಡದೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನವರಿಗೆ, ಇದು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಆರಂಭಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ವ್ಯಕ್ತಿಯು ವಿಲಕ್ಷಣ, ವರ್ತನೆ ತೋರಬಹುದು. ವ್ಯಕ್ತಿ ತನ್ನನ್ನೇ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿಕೊಂಡು ಒಂಟಿಯಾಗತೊಡಗಲು ಆರಂಭಿಸಬಹುದು. ನಿಮ್ಮ ನೋಟವನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಬಹುದು, ವಿಚಿತ್ರವಾದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಹೇಳಬಹುದು ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಉದಾಸೀನತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಬಹುದು.

ಛಿದ್ರಮನಸ್ಕತೆಯ ಆರಂಭಿಕ 8 ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ.

1. ಖಿನ್ನತೆ
2. ಹಗೆತನ ಅಥವಾ ಅನುಮಾನ, ಟೀಕೆಗಳಿಗೆ ತೀವ್ರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ.
3. ವೈಯಕ್ತಿಕ ನೈರ್ಮಲ್ಯದ ಕ್ಷೀಣತೆ.
4. ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿರಹಿತ ನೋಟ.
5. ಅಳಲು ಅಥವಾ ಸಂತೋಷವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲು ಅಸಮರ್ಥತೆ (ಅನುಚಿತ ನಗೆ ಅಥವಾ ಅಳಲು )
6. ಅತಿಯಾದ ನಿದ್ರೆ ಅಥವಾ ನಿದ್ರಾಹೀನತೆ.
7. ಮರೆವು ಅಥವಾ ಏಕಾಗ್ರತೆಯ ಕೊರತೆ.
8. ಅಸಂಬಂದ್ಧ ಹೇಳಿಕೆಗಳು; ಪದಗಳ ವಿಚಿತ್ರ ಬಳಕೆ ಅಥವಾ ಮಾತನಾಡುವ ವಿಧಾನ

ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಎಲ್ಲಾ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಇದರ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಸಹ ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಬದಲಾಗಬಹುದು.

ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಮೂಲಗಳು:
ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ತಂತ್ರವು ಔಷಧಿ,ಜೀವನಶೈಲಿಯ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬೆಂಬಲದ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.

ಛಿದ್ರಮನಸ್ಕತೆಗೆ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ಹೊಸ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಮತ್ತು ರೋಗಲಕ್ಷಣವಿಲ್ಲದೆ ಇದ್ದರೂ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ಬದಲಾಗಬಹುದು, ಆದ್ದರಿಂದ ನಿಮ್ಮ ವೈದ್ಯರು ಡೋಸೇಜ್ ಅನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಅಥವಾ ನಿಮ್ಮ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಸುಧಾರಿಸಿದಂತೆ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.

ಸ್ವ-ಸಹಾಯ:
ಔಷಧಿ ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಪೂರ್ಣ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಆದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು, ತನ್ನ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಮತ್ತು ಸ್ವಾಭಿಮಾನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಇನ್ನೂ ಮಾರ್ಗಗಳಿವೆ. ವೈದ್ಯಕೀಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯರು ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ರೋಗಿಯ ಸಹಕಾರ ತುಂಬಾ ಅಗತ್ಯ.

ಸ್ವ-ಸಹಾಯದ 7 ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳು ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ.

1. ಸಾಮಾಜಿಕ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹುಡುಕುವುದು- ಸರಿಯಾದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಮತ್ತು ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿಡಲು ಸ್ನೇಹಿತರು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬವು ಪ್ರಮುಖವಾದುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಮುಖಾಮುಖಿಯಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸುವುದು ರೋಗಿಯ ನರಮಂಡಲವನ್ನು ಶಾಂತಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಒತ್ತಡವನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ.
2. ಕೆಲಸ ಅಥವಾ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸುವ ಮೂಲಕ ಇತರರೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆಯಿರಿ-ಅಥವಾ ಅದು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೆ, ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಾಗಿ.
3. ಒತ್ತಡವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿ. ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಎಂಬ ಹಾರ್ಮೋನ್ ದೇಹದ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ಒತ್ತಡವು ಸ್ಕಿಜೋಫ್ರೇನಿಕ್ ಕಂತುಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಧ್ಯಾನ, ಯೋಗ, ಅಥವಾ ಆಳವಾದ ಉಸಿರಾಟದಂತಹ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ನಿಮ್ಮ ಒತ್ತಡದ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ನೀವು ಸಾಕಷ್ಟು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
4. ನಿಯಮಿತ ವ್ಯಾಯಾಮ ಪಡೆಯಿರಿ. ಎಲ್ಲಾ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಪ್ರಯೋಜನಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಸ್ಕಿಜೋಫ್ರೇನಿಯಾದ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ವ್ಯಾಯಾಮವು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ನಿಮ್ಮ ಗಮನ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಶಾಂತವಾಗಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಿಮ್ಮ ಕೈ ಮತ್ತು ಕಾಲುಗಳಾದ ವಾಕಿಂಗ್, ಓಟ, ಈಜು ಅಥವಾ ನೃತ್ಯದಂತಹ ಲಯಬದ್ಧ ವ್ಯಾಯಾಮವನ್ನು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ.
5. ಸಾಕಷ್ಟು ನಿದ್ರೆ ಪಡೆಯಿರಿ. ನೀವು ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಾಗ, ಪ್ರಮಾಣಿತ 8 ಗಂಟೆಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿದ್ರೆ ನಿಮಗೆ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ಕಿಜೋಫ್ರೇನಿಯಾದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಅನೇಕರಿಗೆ ನಿದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ತೊಂದರೆ ಇದೆ, ಆದರೆ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ವ್ಯಾಯಾಮ ಪಡೆಯುವುದು ಮತ್ತು ಕೆಫೀನ್ ತಪ್ಪಿಸುವುದು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
6. ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್, ಡ್ರಗ್ಸ್ ಮತ್ತು ನಿಕೋಟಿನ್ ಅನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ. ಮಾದಕದ್ರವ್ಯವು ಸ್ಕಿಜೋಫ್ರೇನಿಯಾ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಸಂಕೀರ್ಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಹದಗೆಡಿಸುತ್ತದೆ. ಸಿಗರೇಟು ಸೇದುವುದು ಸಹ ಕೆಲವು ಸ್ಕಿಜೋಫ್ರೇನಿಯಾ ಔಷಧಿಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗಬಹುದು.
7. ರಕ್ತದಲ್ಲಿನ ಸಕ್ಕರೆ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದ ಉಲ್ಬಣಗೊಳ್ಳುವ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ನಿಯಮಿತ, ಪೌಷ್ಠಿಕ ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸಬೇಕು. ಕೊಬ್ಬಿನ ಮೀನು, ಮೀನಿನ ಎಣ್ಣೆ, ವಾಲ್ನಟ್ ಮತ್ತು ಅಗಸೆಬೀಜಗಳಿಂದ ಒಮೆಗಾ -3 ಕೊಬ್ಬಿನಾಮ್ಲಗಳು ಗಮನವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು, ಆಯಾಸವನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಮತ್ತು ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಛಿದ್ರಮನಸ್ಕತೆಯನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವ ಮಾನದಂಡ:

ಕನಿಷ್ಠ 30 ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ಇದ್ದರೆ ವೈದ್ಯರ ಸಲಯೆ ಹಾಗೂ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಅತ್ಯಗತ್ಯ:

1. ಭ್ರಮೆ
2. ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತವಾಗಿರುವ ಮಾತು
3. ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತಗೊಂಡ ಅಥವಾ ಮಾನಸಿಕ ವಿಕಲ್ಫವರ್ತನೆ
4. ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಲಕ್ಷಣಗಳು (ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಚಪ್ಪಟೆತನ, ನಿರಾಸಕ್ತಿ, ಮಾತಿನ ಕೊರತೆ)

ಛಿದ್ರಮನಸ್ಕತೆಯು ವಾಸಿಯಾಗುವ ಕಾಯಿಲೆ. ಅದರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟಗಾರರಿಗೆ ಮಾನಸಿಕ ದೃಢತೆ ಇರಲಿ ಹಾಗೂ ನಮ್ಮೆಲರಿಂದ ಅಗತ್ಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬೆಂಬಲ ಸಿಗಲಿ.

Photo by Tim Mossholder on Unsplash