ತುಂತುರು ಮಳೆಯ ಮಳೆಗಾಲಕ್ಕೆ ಮುಂಜಾನೆಯ ಮಂಜಿನ ಚಳಿಗಾಲಕ್ಕೆ ಹಾಯ್ ಎನ್ನಿಸುವುದು ಬಿಸಿಬಿಸಿ ಕಾಫಿ, ಟೀ ಮತ್ತು ಬೆಚ್ಚನೆಯ, ಮೆತ್ತನೆಯ ಕೌದಿ. ಇದು ಬರೀ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೊದಿಕೆಯಾಗಿರದೆ ಅಲಂಕಾರಿಕವಾಗಿಯೂ, ಕಲಾತ್ಮಕವಾಗಿಯೂ ಮತ್ತು ಕೈ ಕಸೂತಿಯಿಂದ ಮಾಡಿರುವ ತನ್ನದೇ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದರೆ ಮನಕ್ಕೊಂದು ಮುದ.ಈ ಕೌದಿಗಳು ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟದ ಉತ್ತರಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಯಲ್ಲಾಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಇರುವ ಸಿದ್ಧಿ ಜನಾಂಗದವರು ಮಾಡುವ ಕುಲ ಕಸುಬುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
ಹಿನ್ನೆಲೆ:ಈ ಸಿದ್ಧಿ ಜನಾಂಗದ ಮೂಲ ಆಫ್ರಿಕಾ. ಸುಮಾರು ನಾನೂರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಕೀನ್ಯಾ ಮತ್ತು ಇಥಿಯೋಪಿಯಾದಿಂದ ಸಿದ್ಧಿ ಜನಾಂಗದ ಪೂರ್ವಜರನ್ನು ಪೋರ್ಚುಗೀಸರು ಭಾರತದ ಗೋವಾಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದರು. ಅಲ್ಲಿಂದ ಕೆಲವರು ವಲಸೆ ಹೋಗಿ ಉತ್ತರಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಬೇರೆ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸತೊಡಗಿದರು. ನಂತರದಲ್ಲಿ ಅವರು ಭಾರತದವರಾಗಿಯೇ ಉಳಿದು ಬಿಟ್ಟರು. ಇವರು ಕನ್ನಡ, ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಕೆಲವರು ಉರ್ದುವನ್ನು ಸರಾಗವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ.
ಈ ಜನಾಂಗದವರು ಈ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಉಳಿದರೂ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ,ಆಚಾರ ,ವಿಚಾರ ,ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪದ್ಧತಿ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ . ಹಾಗೂ ತಮ್ಮ ಮೂಲ ಕಸುಬುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಕೌದಿಯ ನೇಯ್ಗೆಯನ್ನು ತಲೆತಲಾಂತರಗಳಿಂದ ಮುಂದುವರಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿದ್ದಾರೆ.
ವರ್ಣರಂಜಿತ ಕೌದಿ
ಈ ಜನಾಂಗದ ಮಹಿಳೆಯರಿಂದಲೇ ತಯಾರಾಗುತ್ತಿರುವ ಕೌದಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ವರ್ಣರಂಜಿತವೂ ಮತ್ತು ಕಡು ಬಣ್ಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತವೆ. ಮದುವೆಯಾಗುವ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತವರು ಮನೆಯ ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿಯೂ ಇದನ್ನು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಜನಾಂಗದವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಿಗೊಬ್ಬರು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ
ಕೊಡುವ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಮದುವೆಯಾದ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳೂ ಅತ್ತೆ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಾಯಿಂದ ಕಲಿತ ಕೌದಿಯ ನೇಯ್ಗೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಅವರ ಹವ್ಯಾಸಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅವಶ್ಯಕತೆಗೋಸ್ಕರ ತಯಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಮಳೆಗಾಲ , ಚಳಿಗಾಲಕ್ಕೆದಲ್ಲಿ ಹೊದಿಕೆಯಾದರೆ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಚಾಪೆಯಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
ಕೌದಿ ತಯಾರಿಸುವ ಬಗೆ
ಮೊದಲೆಲ್ಲ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಬಾರದ ಬಣ್ಣ ಬಣ್ಣದ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಂಡು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಂದರೆ 3 ಅಥವಾ 4 ಲೇಯರ್ ನಲ್ಲಿ ತಳಭಾಗದ ಗಟ್ಟಿ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು (ಕಾಟನ್ ಸೀರೆಗಳು, ಪಂಚೆಗಳು) ಸಿದ್ಧ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅದರ ಮೇಲೆ ಈ ಬಣ್ಣ ಬಣ್ಣದ ವಿವಿಧ ಆಕಾರಗಳಲ್ಲಿರುವ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಸುತ್ತಾ ಸೂಜಿದಾರದಲ್ಲಿ ದಪ್ಪ ಹೊಲಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಲಿಯುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ.ನಂತರ ಸಣ್ಣ 3D ತ್ರಿಕೋನ ಮೋಟಿಫ್ ಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಂಚುಗಳನ್ನು ಹೊಲಿಯುತ್ತಾ ಕೌದಿಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣ ಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಚೌಕಟ್ಟಿಲ್ಲ. ಹೀಗೆ ಮಾಡಬೇಕೆಂಬ ನಿಯಮವೂ ಇಲ್ಲ. ಇನ್ನು ಬಣ್ಣ ಬಣ್ಣದ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಸುವುದು ಅವರವರ ಸ್ವಂತದ ಅಭಿರುಚಿ ಮತ್ತು ತಿಳಿವಳಿಕೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಒಂದೊಂದು ಕೌದಿಯೂ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುವುದಲ್ಲದೆ ಅನನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. . ಅವರು ಅದರಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ವಸ್ತು ವಿನ್ಯಾಸ ಅವರ ಬದುಕಿಗೆ, ಜೀವನಶೈಲಿಗೆ, ಅಲ್ಲಿನ ಸಂದರ್ಭಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧ ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ.
ಕುಲ ಕಸುಬಿಗೆ ಆಧುನಿಕತೆಯ ಸ್ಪರ್ಷ
ಕಲೆಯ ನಾನಾ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಕಲಾವಿದೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಅನಿತಾ ಎನ್ ಒಮ್ಮೆ ನೀನಾಸಂ ನಲ್ಲಿನ ಸ್ನೇಹಿತ ಸಿದ್ಧಿ ಜನಾಂಗದ ಗಿರಿಜಾ ಎಂಬ ಹೆಣ್ಣುಮಗಳನ್ನು ಮದುವೆ ಆಗುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿದ್ದರು. ಅಲ್ಲಿ ಈ ಕೌದಿ ಕಲೆಯನ್ನು ಕಂಡು ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋದಾಗ ಈ ಕೌದಿಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧ ಮಾಡುವವರು ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹುಡುಕಾಟ ನಡೆಸಿ ವಿವರ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಇಷ್ಟು ಕಲಾತ್ಮಕವಾದ, ಆಕರ್ಷಕವಾದ ಕೌದಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿಲ್ಲ ಅದರ ಬೆಲೆಯೂ ಹೊರಜಗತ್ತಿಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲವಲ್ಲ ಎಂದು ಅನಿತಾ ಅವರಿಗೆ ಅಚ್ಚರಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಮುನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ಇತರ ಕಲೆಗಳಂತೆ ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿಲ್ಲವೇಕೆ ಎಂಬುದು ಅನಿತಾ ಅವರನ್ನು ಬಹುವಾಗಿ ಕಾಡುತ್ತದೆ.
ಆಗ ಅನಿತಾ ಈ ಕಲಾತ್ಮಕ ಕೌದಿಗೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಒದಗಿಸುವ ಸಾಹಸಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗುತ್ತಾರೆ. ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ನಾಲ್ಕು, ಐದು ಹಳ್ಳಿಗಳ ಆಸಕ್ತ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿ ಅನೇಕ ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತ್ತಾರೆ. ಕೌದಿ ತಯಾರಿಸಲು ಬೇಕಾದ ಆರಿಸಿದ ಕಾಟನ್ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಇತರ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನು ಅವರಿಗೆ ಒದಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಕೆಲವು ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಕೊಡುವುದರ ಜೊತಗೆ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿ ಕೌದಿಗೆ ಆಧುನಿಕ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಬೇಡಿಕೆ ಬರುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಕೌಟುಂಬಿಕ ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮವರಿಗೆ ಉಡುಗೊರೆಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿದ್ದ ಕೌದಿಗಳಿಗೆ ಅನಿತಾ ಗೃಹ ಕೈಗಾರಿಕೆಯ ರೂಪ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕೌದಿಗಳು ವಿವಿಧ ಅಳತೆಯ ಬೆಡ್ ಶೀಟ್ ಗಳು, ದಿಂಬಿನ ಕವರ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಮನೆಯ ವಾಲ್ ಹ್ಯಾಂಗಿಂಗ್, ಟೇಬಲ್ ಮ್ಯಾಟ್ ಗಳಾಗಿಯೂ ತಯಾರಾಗುತ್ತಿವೆ.
ಈ ಕೌದಿಗಳು ಒಂದೊಂದೂ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿಯೂ, ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿಯೂ ಕಡುಬಣ್ಣಗಳ ಸೊಗಡನ್ನು ಎಲ್ಲೂ ಬಿಡದೆ ತಯಾರಾಗುತ್ತಿವೆ. ಇದರ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಆನಂದಿಸಲು, ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳಲು ದೊಡ್ಡದೊಡ್ಡ ಗ್ಯಾಲರಿಯ ಗೋಡೆಗಳು, ಆವರಣಗಳು ಅಲ್ಲಿನ ಲೈಟ್ ಗಳು ಮತ್ತಷ್ಟು ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿವೆ. ಇದೆಲ್ಲದರ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶವೇ ನಶಿಸುತ್ತಿರುವ ಈ ಸಿದ್ಧಿ ಜನಾಂಗ ಮತ್ತು ಕೌದಿ ಎಂಬ ಕಲೆಯನ್ನು ಉಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ತರುವುದು ಎಂದು ಅನಿತಾ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
ಕೌದಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಬಂದಿರುವ ಲೇಖನ ತುಂಬಾ ಸೊಗಸಾಗಿದೆ ಅತ್ಯಂತ ಆಕರ್ಷಕ ಕೌದಿಗಳು ಎಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಅದನ್ನು ಕೊಳ್ಳುವ ‘ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಫೋನ್ ನಂಬರ್ ವಿಳಾಸ ತಿಳಿದರೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ.